Ta strona stosuje pliki cookies. Poczytaj co to jest w polityka cookies
portal dla dzieci, dla rodziców
Dla rodziców


Artykuły do przedruku

Zostań redaktorem
Jeśli piszesz wartościowe artykuły, chcesz wypromować samego siebie...

kliknij tutaj!  




Zarejestruj się z tego linku i otrzymaj 50% zniżki na 6 miesięcy do biblioteki z ok. milionem ebooków online Perlego

- Naukowa anglojęzyczna biblioteka z poradnikami edukacyjnymi np. jak profesjonalnie napisać sztuki teatralne, opowiadanie, jak prowadzić teatr, poradniki artystyczne, aktorskie, psychologiczne, filozoficzne, medyczne, informatyczne, edukacyjne, naukowe. Miesięczny dostęp do wszystkich ebooków tańszy niż cena niejednego ebooka.

nauczycieli Rodzina i jej problemy

dziecko Skutki braku matki lub ojca a rozwój dziecka

         Do prawidłowego rozwoju osobowości dziecka, niezbędny jest kontakt zarówno z matką jak i z ojcem. Brak któregokolwiek z rodziców pozostawia trwały uraz w psychice młodego człowieka i wywiera negatywny wpływ na jego przyszłe życie rodzinne, tj. na wykształcenie się w młodym człowieku właściwej wizji małżeństwa i rodzicielstwa.  Świat ludzi jest światem dwupłciowym, więc dla prawidłowego rozwoju dziewczynki potrzebna jest matka, chłopca zaś ojciec. To właśnie od nich dzieci uczą się postaw i zadań, jakie przypisane są roli męskiej i żeńskiej.

        W początkowym okresie życia, bardzo ważną rolę w rozwoju społeczno - emocjonalnym dziecka spełnia matka. Dowodem na to jest m. in. teoria przywiązania. Prace takich uczonych jak Lorenza nad zjawiskiem imprinting, Harlowa nad rozwojem uczuciowym u małp oraz Bowlby’ego nad więzią dziecka z matką dowodzą istnienia okresu krytycznego w rozwoju małego osobnika, kiedy to następuje „wdrukowanie” matki, a w odniesieniu do dzieci- pojawienie się reakcji przywiązania w stosunku do matki. Przedstawiciele teorii przywiązania traktują potrzebę więzi uczuciowej jako potrzebę pierwotną. Jeśli w ciągu kilkunastu pierwszych miesięcy życia  dziecka nie ukształtuje się reakcja przywiązania do matki lub innej osoby, która miałaby pełnić jej role, dziecko traci zdolność do nawiązywania silnych i trwałych więzi uczuciowych w kontakcie z innymi ludźmi. Jednostka wycofuje się i nie angażuje w związki uczuciowe, przyczyną tego są nieudane doświadczenia, spowodowane chęcią wyłącznego pozyskania dla siebie bliskiej osoby. Skutkiem tego jest upośledzenie  rozwoju emocjonalnego, a także może dojść do zaburzeń o charakterze psychopatycznym (dowodzą tego badania przeprowadzone nad rozwojem  dzieci trwale pozbawionych opieki macierzyńskiej).  
        Utrata matki jest wielką tragedią dla dziecka, szczególnie dla dziewczynki, gdyż silnie odbija się to na jej psychice i funkcjonowaniu w życiu dorosłym w roli żony i matki. Kobieta, która w dzieciństwie nie miała możliwości przebywania z matką tym samym nie miała okazji i sposobności do obserwacji oraz uczenia się przez naśladownictwo i modelowanie roli związanej z płcią. W związku z tym w dorosłym życiu sama staje wobec wielu trudności i sytuacji problemowych, a nie mogąc się z nimi uporać ma poczucie bezradności i łatwo poddaje się stanom depresyjnym.
        Matki, które samotnie wychowują dzieci, często poświęcają się dla nich całkowicie i bez reszty. Prowadzi to do tego, że kobieta upatruje sobie w dzieciach nieobecnego "partnera życiowego", czego konsekwencją jest ograniczenie wolności dzieci poprzez próby zatrzymania ich jak najdłużej przy sobie. Ta zbytnia koncentracja matki na dzieciach i nieobcność ojca w wychowaniu, powoduje to, iż dzieci nie mogą wyzbyć się "kompleksu Edypa" (jest to wg Freuda zjawisko, występujące wśród dzieci między 4 a 6 rokiem życia (faza falliczna rozwoju psychoseksualnego), polegające na pragnieniu seksualnego związku z rodzicem płci przeciwnej, przy jednoczesnej chęci pozbycia się rodzica tej samej płci, jako rywala seksualnego), czyli przezwyciężyć swojego egoizmu i zazdrości o matkę, co miałoby miejsce w przypadku obecności ojca, na którego mogłyby częściowo przelać swoją miłość, i który stałby się dla nich atrakcyjną osobą, przedstawicielem szerszego społeczeństwa oraz wzorem do naśladowania ogólnie przyjętych zasad i norm społecznych. Ułatwiłoby im to prawidłowe przystosowanie się do warunków życia i funkcjonowania w społeczeństwie, w przeciwnym przypadku, mogą oni pozostać ludźmi, niedojrzałymi społecznie.
         Zbytnia koncentracja matki na dzieciach, które wychowują je bez udziału ojców lub kontakt z nim jest nikły, przejawiająca się w nadmiernej kontroli, dominacji, chęci pozbawienia ich samodzielności, często jest skutkiem występowania w przyszłości u dzieci z takich rodzin, trudności w okazywaniu uczuć miłości w małżeństwie albo stwarza skłonności do homoseksualizmu.

        Podobnie jak w przypadku kształtowania się u dziewcząt roli  kobiety, na podstawie obserwacji zachowania matki, chłopcy już w dzieciństwie nabywają cechy charakterystyczne dla mężczyzny, później męża i ojca.
        Nieobecność ojca czy też posiadanie ojca, który nie wywiązuje się ze swojej roli, może negatywnie wpłynąć na pełnienie tej roli przez syna w dorosłym życiu, czyli konsekwencje ponoszą zarówno syn jak i wnukowie. Chłopiec, który w swojej rodzinie nie obserwował prawidłowej relacji pomiędzy mężem a żoną, ojcem a dziećmi, będzie w przyszłości miał trudności w pełnieniu roli męża i ojca we własnej rodzinie. Mężczyzn, którzy w dzieciństwie wychowywani byli bez udziału ojca, będzie cechował większy lęk i zachamowania w kontaktach seksualnych z kobietami, wypływający z ich niedojrzałości heteroseksualnej.
          Amerykański socjolog T. Parsons, udowodnił, iż chłopiec, który nie ma w rodzinie wzorca męskiego, sam tworzy sobie obraz „prawdziwego mężczyzny”, który jest spaczony ze względu na dużą liczbę cech agresywnych. Zjawisko to nazwał „protestem męskim”. W związku z tym, iż chłopiec wychowywany jest w obecności samych kobiet- matki, babci czy opiekunki, dąży on do wzoru męskiego, który sam sobie stworzył, nie naśladując natomiast zachowania matki, które wręcz odrzuca, uważając je za typowo babskie, a wszelkie wpajane zasady dobrego wychowania na przekór neguje. T. Parsons, stwierdza, „że chłopcy wychowywani tylko przez kobiety, (tj. matki, piastunki) są bardziej agresywni i bardziej podatni na wykolejenie niż chłopcy, w których wychowaniu bierze czynny udział ojciec” (K. Pospiszyl). 
         Obecność ojca w rodzinie ma duże znaczenie w kształtowaniu się określonych cech u chłopców, ale nie można pominąć również ważnej roli ojca w wychowaniu córek. To jak ojciec odnosi się do córki ma duże znaczenie, z tego względu, iż jest on pierwszym dorosłym mężczyzną, z którym ma ona kontakt. Obserwując zachowanie ojca, kształtuje się w niej obraz mężczyzny w ogóle. Dziewczynka obserwując u ojca typowo męskie cechy zachowania się, może w przyszłości lepiej zrozumieć zachowanie się własnych mężów i synów. Wg B. R. McCandlessa, „dziewczęta wychowywane bez udziału ojców mają mniejsze szanse na pomyślne wywiązywanie się z roli żony i matki dzieci płci męskiej”.

        Brak ojca w wychowywaniu dzieci wywiera na nich negatywny skutek, a mianowicie są one bardziej lękliwe, mają mniejsze poczucie bezpieczeństwa, przejawiają trudności w nawiązywaniu kontaktów z innymi ludźmi, przejawiają tendencje do niskiej samooceny, słabej motywacji osiągnięć, lękliwości. Brak ojca wpływa także na trudności w przestrzeganiu norm i zasad moralnych dzieci, zwłaszcza synów, których charakteryzuje brak poczucia winy po naruszeniu norm społecznych oraz mniejsza skłonność do akceptowania napomnień matki, gdyż to ojciec potrafi lepiej niż kobieta, którą charakteryzuje zmienność nastrojów psychicznych związana z cyklem miesiączkowym, przestrzegać konsekwentnego stosowania kar i nagród w wychowaniu dzieci.

Bibliografia
1. A. Jaworska: Doświadczenia wczesnodziecęce a sposób funkcjonowania w rolach  rodzicielskich    (w): Społeczne konsekwencje integracji i dezintegracji rodziny. Tom  1. Praca zbiorowa pod    redakcją M. Ziemskiej. Warszawa 1986.
2. J. Lach, B. Szczupał: Rola ojca w rodzinie (w): Edukacja i dialog 1998, nr 10.
3. K. Pospiszyl: O miłości ojcowskiej. Warszawa 1986.
4. K. Pospiszyl: Ojciec a rozwój dziecka. Warszawa 1980.
Zobacz podobne arytkuły:

dzieci Jak warunki domowe wpływają na rozwój dziecka?

             czytaj więcej...

dzieci Nie daj się zwyciężyć złu, ale zło dobrem zwyciężaj (Rz 12,21)

             czytaj więcej...

dzieci Jak zadbać aby dziecko miało udane wakacje!!!

             czytaj więcej...

dzieci Rodzina na swoim

             czytaj więcej...

dzieci Łagodność i pokora - cechy na wagę złota!!!

             czytaj więcej...

dzieci Niezastąpiony Tato

             czytaj więcej...

dzieci Wpływ rodziny pochodzenia na powodzenie związku małżeńskiego młodego człowieka

             czytaj więcej...

dzieci Rola matki i ojca w wychowaniu dziecka

             czytaj więcej...

dzieci Współczesna rodzina i jej przeminy

             czytaj więcej...
Ciekawe produkty
Podobne tematy

Polityka prywatności | Reklama | Współpraca | Partnerzy | Kontakt

Książki dla dzieci, plecaki, buty
copyright © Dla-Dzieci.com.pl - wszystkie prawa zastrzeżone